Alzheimer hastalığı, halk arasında bunama olarak da bilinen, beynin hafızası başta olmak üzere, bilişsel fonksiyonların ilerleyici şekilde kaybına neden olması ile oluşan bir hastalıktır. Bu hastalıkla beraber; karar verme yetisi, konuşma, hafıza ve diğer fonksiyonlarda ileri derecede kayıplar meydana gelir.
Alzheimer hastalığı en sık olarak görülen demans tipidir. Bu nedenden dolayı ise sıkça demans ile Alzheimer hastalığı birbirinin yerine kullanılabiliyor. İlerleyen yaş ile beraber hastalığa yakalanma olasılığı artıyor. Ancak her yaşlının da bu hastalığa yakalanacağını söylememiz yanlış olur. Yaşlanmayla beraber değişiklikler meydana gelebilir fakat zihinsel yetilerin belirgin şekilde hasarı söz konusu değildir.
Alzheimer hastalığı söz konusu ise yeni bilgileri öğrenmede birey güçlük çeker. Bu hastalık ruh hastalığı değildir fakat hastalık süresince psikiyatrik bulgulara rastlanır. Hastalar düşünmede ve nedene bağlama gibi durumlarda zorluk yaşarlar. Karar vermede zorlanırlar, cümle kurarken kelime bulmada zorlanırlar, kaybolabilirler, kişiliklerinde ve davranışlarında değişiklikler oluşabilir. Eskiden rahat yaptıkları işlevleri yapmakta güçlük çekerler.
Alzheimer hastası çevresini nasıl etkiliyor?
Bir Alzheimer hastası ortalama olarak 8 yıl bakıma ihtiyaç duyuyor. Hasta ve hasta yakınlarının çoğunluğu evde bakımı daha çok tercih ediyor. Bu bakım oldukça zaman gerektiriyor. Bundan dolayı hasta yakınları ya çalışma saatlerini azaltıyor ya da çalıştığı işten ayrılmak zorunda kalıyor. Hasta, fiziksel ve psikolojik yönden bakıcısını ve çevresindekileri olumsuz yönde etkileyebildiği için bakım verenlerin çoğu tedavi gerektiren depresyona girebiliyor.
Alzheimer belirtileri nelerdir?
En bilindik Alzheimer belirtileri arasında unutkanlık ilk sıradadır. Başlıca Alzheimer belirtileri arasında gündelik yaşamı etkileyen unutkanlığın olduğunu söylememiz mümkündür. Yakın zamanı ilgilendiren toplantı, randevu ve diğer güncel olayların unutulması gibi. Hesaplama ve planlama zorlukları da ilk aşamalarda kendini gösterebiliyor. Sürekli yapılan yemeğin tarifini unutmak, faturaları unutmak gibi günlük işlerin yaşanmasında zorluklar oluşabiliyor.
Ev işi görevlerinde sorunlar meydana gelebilir ve işler aksayabilir. Eşyaların kullanım şekli veya evin düzeninde huzursuzluklar da oluşabiliyor.Yer ve zamanla ilgili durumlarda kafa karışıklığı yaşanabiliyor. Sürekli olarak gidilen adreslerin bulunamaması gibi durumlar söz konusu olabiliyor.
Görüntü algılamada zorluk çekilebilir. Şekilleri algılama ya da yazıları okumada soruna neden olacaktır. Konuşup anlamada zayıflık meydana gelebilir. Anlam kayması veya kelime sayısında ileri derecede azalmayla karşılaşılabilir. Hırsızlık gibi durumlarla suçlayabilir ve etrafındakileri tanımamaya başlayabilirler.
Alzheimer evreleri
Alzheimer evreleri erken evre, orta evre ve ileri evre olarak üç gruba ayrılır.
Erken evrede; birey hafızaya bilgileri kaydetmede güçlük çeker. Yön bulma, eşyalarını kaybetme gibi sorunlarla karşılaşırlar. Hüzün halinden bir türlü çıkamaz ve hastalığı inkar ederler. Bu halde hastayla kabullenmesi konusunda çatışmaya girilmemesi tavsiye edilir.
Orta evre de ise yeni olan yaşantılar tamamen unutulur. Geçmiş zaman yavaş yavaş yok olmaya başlar. Giyinme, yemek, tuvalet gibi ihtiyaçlarda bakıma ve yardıma ihtiyaç duyulur. Aşina olunmuş yüzler tanınmamaya başlar.
İleri evre ise bazı anı parçaları hatırlanır. Evin içerisindeki odalar karıştırılmaya başlanır. Yatağa bağımlı hale gelinir. En yakınlarının bile yüzünü tanıyamaz hale gelir.
Alzheimer tedavisi
Günümüzde tıp ile tam olarak Alzheimer tedavisi mümkün değil. Ancak erken teşhisle beraber hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabiliyor. Alzheimer tedavisi için kullanılan ilaçlar hastanın daha net düşünmesine ve günlük işlerini daha rahat yapmasına yardım ediyor. Bu tedavi hastayı ne iyileştiriyor ne de hastalığın ilerlemesine izin veriyor. Fakat bu hastalık ilaç kullanan hastalarda daha ağır ilerliyor.
Alzheimer hastalığı tedavisi için kök hücre tedavisi ve geliştirilen aşılar mevcut fakat bunların insan kullanımına hazır olması için yıllar geçmesi gerekiyor.